Status projektu: Zakończony

Okres realizacji: 14.01.2009 – 31.12.2012

Nr umowy: 432/2010/Wn01/OP-RE/D z dnia 01 września 2010 r.

Wartość projektu: 188 700,00 zł.

Kwota dofinansowania: 152 200,00 zł.

Beneficjent: Leśny Bank Genów Kostrzyca

Opis projektu:

Metody realizacji przedsięwzięcia:

• Monitorowanie kwitnienia drzew na stanowiskach przewidzianych do zachowania ex situ w latach 2011-2012.
• Inwentaryzacja w trakcie monitorowania kwitnienia. W trakcie inwentaryzacji: określano szczegółową lokalizację drzew z wykorzystaniem technik GPS, weryfikowano liczbę drzew na stanowisku, szacowano wysokość pierśnicy, obwód na wysokości pierśnicy, wiek dla każdego drzewa na stanowisku, sporządzano dokumentację fotograficzną.
• Monitorowanie owocowania drzew na stanowiskach.
• Zbiór owoców jarzębu brekinii w roku urodzaju.
• Utworzenie kolekcji nasion reprezentującej wytypowane stanowiska jarzębu brekinii, przechowywanej w Leśnym Banku Genów Kostrzyca. 

Jarząb brekiniaSorbus torminalis Crantz. gatunek drzewa należący do rodziny różowatych (Rosaceae). Występuje w zachodniej, środkowej i południowej Europie oraz w zachodniej części Azji (Kaukaz, Azja Mniejsza, po góry Libanu na północnym wschodzie). Gatunek rzadki, osiągający w Polsce północną-wschodnią granicę zasięgu. Stanowiska rozproszone i na ogół ubogie. Występuje na Pomorzu, w Wielkopolsce, na Dolnym Śląsku i Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Gatunek ciepłolubny, występujący na siedliskach świeżych, umiarkowanie suchych bądź suchych, w miejscach zacienionych lub prześwietlonych. Preferuje gleby żyzne, głębokie, o dobrej aeracji, często wytworzone na podłożu skał węglanowych. Jarząb brekinia to gatunek krytycznie zagrożony z uwagi na występowanie na stosunkowo niewielkim, izolowanym obszarze, w postaci nielicznych osobników.

Główne czynniki zagrażające to:

• brak odnowień naturalnych brekinii oraz niewłaściwy skład  gatunkowy drzewostanów,
• presja turystyczna,
• presja gospodarcza – nielicznym stanowiskom na południu Polski zagrażają pobliski kamieniołomy,
• konkurencja z innymi gatunkami drzewiastymi w lesie.

Projekt zakładał zbiór w latach 2010 – 2012 owoców z wytypowanych stanowisk. Zbiór dojrzałych owoców był wykonywany ręcznie przy użyciu metod bezinwazyjnych, technik alpinistycznych w sposób nieuszkadzający korzeni, pni, konarów drzew i był uzależniony od faktycznego urodzaju osobników danego stanowiska. Zbiór owoców ograniczony był do maksymalnie 20 % całkowitej ich liczby, dostępnej w dniu zbioru. Powtórny zbiór z tego samego stanowiska nie był wykonywany przez dwa kolejne lata. Zbiór owoców nie stanowił istotnego zagrożenia dla funkcjonowania lokalnych i krajowych populacji jarzębu brekinii.

Cele projektu:

Zachowanie zasobów genowych ex situ gatunku jarząb brekinia Sorbus torminalis Crantz poprzez umieszczenie nasion rośliny w Leśnym Banku Genów Kostrzyca, z wytypowanych stanowisk, tj.:

• 8 rezerwatów przyrody, tj.: „Białowodzka Góra", ‘Kawęczyńskie Brzęki", „Brzęki przy Starej Gajówce", Bytyńskie Brzęki", „Brzęki im. Z. Czubińskiego", Dolina Osy", Bielinek nad Odrą", „Brekinia",
• 28 stanowisk na gruntach znajdujących się w zarządzie jednostek organizacyjnych Państwowego Gospodarstwa Leśnego  Lasy Państwowe.

MAPA LOKALIZACJI STANOWISK PROJEKTU

WYKAZ REZERWATÓW PRZYRODY OBJĘTYCH ZACHOWANIEM EX SITU W LBG

WYKAZ STANOWISK JARZĘBU BREKINII OBJĘTYCH ZACHOWANIEM EX SITU W LBG